Петар се подигна после падот; но можам ли јас да бидам сигурен во себе? Додека срцето го чувствува присуството на Бога, ние сме спокојни и восхитени од љубовта кон Него. Но кога Тој отстапува со Своето забележително дејство, тогаш повторно сознанието за мојата немоќ до болка ме нажалува. Крстниот подвиг во поголема или помала мера ме следи до староста. Ми се чини дека ја познав мерата на човекот; и тоа знаење ми дава слобода во средбите со сите. Но, во минатото имав средби и со поинакви сили, неизмерно помоќни од мојата ништожност. Во тие страшни часови ме спасуваше Името на Исуса Христа. Се молам, со мене да биде така сè до крајот, и да нема крај. Во часовите на промислителна богооставеност, внатре во нас се буди пламена молитва, и во нејзината прегратка духот со радост ја препознава својата сродност со Христос, и уподобувањето на Него расте. Господ нè создаде по Својот образ; следствено, и ние во Него стануваме „господа“. Утврдени од Неговата сила – ние го набљудуваме секој вид на зло во тварниот свет, но тоа ја губи власта над нас. Во тоа се состои нашето „господство“, кое е неопходно за „непоколебливото Царство“.
„Уште еднаш Јас ќе ја потресам не само земјата, туку и небото“. Зборовите „уште еднаш“ означуваат дека колебливото, како затворено, ќе се измени, та да остане само непоколебливото“ (Евр. 12, 26-27). Ние не можеме да знаеме на какво последно испитување ќе се подвргне сето создание. Неопходен е побожен страв, додека не ги поминеме сите тварни прагови и не се преисполниме со нетварен живот, кој од Бога слегува на нас.
Христос Бог е безграничен во Својата сила: Неговиот Дух ги исполнува сите бездни. Но и во Своето „испразнување“ Тој останува недостижен за нас. Кога во безоблично постојано молчание стоиме пред Бога, во потполна соголеност на целото наше битие, тогаш и за нас самите се открива длабочината на нашата природа. Низ потполна сосредоточеност – собраност на сè внатре, во нашата личност – ни се дава да увидиме дека постоењето на човештвото по своите извори и по својата природа е единствено постоење, дека е единствен човек. Оттука доаѓа „природното“ движење на нашиот дух кон молитва за сите луѓе, за „целиот Адам“, како за самите себе. На овој начин треба да се разберат зборовите Христови: „Сите едно да бидат… како што сме Ние едно“ (Јован 17, 21-23).
Во покајната молитва за своите гревови, ние се учиме да ја доживуваме трагедијата на целото човештво низ самите себе. Ако сето мое суштество на секој чекор така боледува заради сите мои падови – ако позади сите мои падови се крие првобитниот пад на нашиот Прататко, кој го оттргна целото човештво од Бога и Отецот наш, тогаш нормално е во моите лични страдања да ги препознавам и постоечките страдања на сите луѓе. Но, може и спротивно: во мојата радост да ја видам радоста на целиот свет. Така христијанинот се учи да сострадува со сите страдалници и да се радува со сите кои се радуваат.
Ако гревот во својата длабока суштина секогаш е престап против љубовта на Отецот, тогаш потполното обновување на уништената љубов не е можно поинаку освен преку тотално покајание, кое, доколку е возможно, до крај би ни открило што значи тој престап, што ние ќе го видиме на планот на вечноста. „Добар Оче, исцели ме мене лепрозниот; обнови ме мене изопачениот од грев… Оче Свет, освети ме целиот: и умот, и срцето, и самото тело мое… јас згрешив пред Тебе, и сега умирам далеку од Тебе… прими ме мене според големината на Твојата милост и сострадание“.
Старец Софрониј Сахаров
