Според Светите отци, прва претпоставка за обожението е смирението. Без благословеното смирение човекот не може да се смести во орбитата на обожението, да ја прими Божјата благодат и да се соедини со Бога. Но, за да препознае дека обожението е целта на неговиот живот, на човекот му е потребно смирение.
Како без смирение ќе можеш да разбереш дека целта на твојот живот е надвор од тебе, т.е. дека е во Бога?
Кога човекот живее егоцентрично, човекоцентрично, тогаш се поставува себеси како центар и цел на својот живот. Верува дека може да се самоусоврши, самоопредели и самообожи. Бездруго, тоа е духот на современата култура, на современата философија, на современата политика. Сите овие имаат една цел: да направиме еден подобар и поправеден свет, но тој да е самоодржлив, да биде свет што за свој центар ќе го има човекот кој не е свртен кон Бога, свет во кој не се признава дека Бог е извор на секое добро. Таа грешка ја направи и Адам, кој поверува дека само со своите сили може да стане бог, т.е. да се усоврши. Грешката на Адам ја прават сите хуманисти низ сите векови, тие не ја сметаат за неопходна заедницата со Бога при усовршување на човекот.
Сè што е православно – е богоцентрично, бидејќи за свој центар го има Богочовекот Христос. Сè што е неправославно: протестантизмот, папизмот, масонството, хилијазмот, атеизмот и другите, го имаат овој заеднички именител: човекот е нивниот центар. За нас центар е Богочовекот Христос. Затоа е лесно некој да стане еретик, хилијаст, масон или што било друго, но тешко е да биде православен христијанин. За да станеш христијанин, треба да прифатиш дека центар на светот не си ти, туку Христос. Со други зборови, почетокот на патот кон обожението е смирението, т.е. да препознаеме дека целта на нашиот живот е надвор од нас, и дека се наоѓа во нашиот Отец и Создател.
Смирението, исто така е потребно и за да видиме дека сме болни, дека сме полни со слабости и страсти.
Тој што ќе го започне патот кон обожението, треба да има непрестајно смирение за да се одржи на таквото патување. Доколку ја прими помислата дека може да напредува со сопствените сили, тогаш во него ќе навлезе гордоста. Во тој случај, го губи она што го здобил и потребно е повторно да почне од почеток, да се смири, да ја види својата слабост и да не се потпира на себеси. Потребно е да се потпре на Божјата благодат, за да може постојано да чекори на патот кон обожението.
Затоа во животот на светителите впечаток остава нивното големо смирение. Тие, иако биле блиску до Бога, живееле во Неговата светлина, биле чудотворци, мироточиви, а сепак истовремено за себе мислеле дека се многу ниско, дека се далеку од Бога и дека се најлоши од сите луѓе. Таквото нивно смирение ги направило богови по благодат.
Архимандрит Георгиј Капсанис
